KỸ NĂNG SỐNG LÀ GÌ? TẠI SAO CẦN DẠY TRẺ KĨ NĂNG SỐNG

♦ Trong thời đại công nghệ ngày nay, trẻ em dường như được học cách làm thế nào để sử dụng máy tính truy cập vào mạng Internet nhiều hơn kỹ năng sống cơ bản. Theo một khảo sát gần đây với 2.200 bà mẹ của trẻ nhỏ, được tiến hành bởi một công ty an ninh mạng AVG, thấy nhiều trẻ em nhỏ biết cách chơi một trò chơi máy tính hơn là đi xe đạp. 63% trẻ trong độ tuổi từ 2 đến 5 có thể khởi động và tắt một máy tính, nhưng chỉ có 20% biết làm thế nào để gọi tới số 911.
♦ Nhiều kỹ năng sống có thể được dạy ngay từ nhỏ giúp trẻ em tạo dựng được nền tảng cơ bản trong suốt những năm thơ ấu của mình. Chính vì vậy, thời gian gần đây, chủ đề dạy kỹ năng sống cho trẻ được rất nhiều phụ huynh quan tâm. Bên cạnh đó, để đáp ứng nhu cầu về kỹ năng sống cho trẻ, các trung tâm dạy kỹ năng sống cũng lần lượt ra đời. Tuy nhiên dạy trẻ kỹ năng sống như thế nào lại là một vấn đề cần đặt ra nhiều câu hỏi.
♦ Kỹ năng sống cho trẻ là cung cấp cho trẻ những kỹ năng gì và dạy trẻ kỹ năng đó như thế nào? Có thể bởi từ “kỹ năng sống” còn rất mới mẻ nên chúng ta có vẻ quan trọng hóa “kỹ năng sống” mà không để ý rằng: trong cuộc sống hàng ngày ở nhà và ở trường trẻ vẫn được rèn luyện về ‘kỹ năng sống” cơ bản. Có thể hiểu ở đây hai vấn đề: hành động và kỹ năng.
♦ Tại nhiều nước Tây phương, trẻ em đã được học những kỹ năng sống về những tình huống sẽ xảy ra trong cuộc sống, cách đối diện và đương đầu với những khó khăn, và cách vượt qua những khó khăn đó cũng như cách tránh những mâu thuẫn, xung đột, bạo lực giữa người và người.

♦ Tại Việt Nam, kỹ năng sống đang được quan tâm, tuy nhiên trong nhà trường chủ yếu học sinh chỉ được dạy kỹ năng học tập và chính trị, còn việc giáo dục kỹ năng sống chưa được quan tâm nhiều. Theo chuyên viên tâm lý Huỳnh Văn Sơn, cố vấn Trung tâm chăm sóc tinh thần Ý tưởng Việt: “hiện nay, thuật ngữ kỹ năng sống được sử dụng khá phổ biến nhưng có phần bị “lạm dụng” khi chính những người huấn luyện hay tổ chức và các bậc cha mẹ cũng chưa thật hiểu gì về nó”.
♦ Theo Vụ trưởng Vụ Công tác Học sinh Sinh viên (Bộ Giáo Dục và Đào tạo) Phùng Khắc Bình, trong tương lai và về lâu dài cần xây dựng chương trình môn học giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 1 đến các cấp học cao hơn.
♦ Việc giáo dục kỹ năng sống vô cùng quan trọng, đặc biệt với lứa tuổi mầm non. Khi tôi dạy trẻ rằng: con hãy lượm rác trên sân trường và trong lớp, trẻ thực hiện yêu cầu của cô, đó là hành động. Hầu hết các trẻ lứa tuổi mầm non đều biết các hành động đơn giản: nhặt rác, chào hỏi người lớn, xin lỗi và cám ơn… Nhưng để những hành động đó trở thành kỹ năng thì lại cần một quá trình. Hành động của trẻ trở thành kỹ năng khi trẻ thấy một cộng rác, trẻ nhặt bỏ vào thùng mà không cần ai nhắc nhở, vì khi đó trẻ làm vì ý thức: thấy có rác là phải bỏ vào thùng, chứ không làm vì người khác sai bảo.
♦ Như vậy, bên cạnh việc dạy trẻ các hành động: bảo vệ môi trường, tránh xa nơi nguy hiểm, biết xin lỗi, cám ơn… chúng ta cần